Przejdź do treści

Komisja Europejska dopuszcza zawieszenie obowiązku płodozmianu i odłogowania

Rzecznictwo

Komisja Europejska rozważa odstępstwa od dwóch podstawowych standardów warunkowości nowej Wspólnej Polityki Rolnej. Dyskusje toczą się za zamkniętymi drzwiami, ale z zebranych przez nas informacji wynika, że mogą one zostać dopuszczone zgodnie z art. 148 rozporządzenia w sprawie planów strategicznych WPR i wpłynąć na dwa warunki dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (ang. GAEC): GAEC 7 dotyczący płodozmianu, a także GAEC 8 dotyczący obszarów nieprodukcyjnych.

W związku z tym postanowiliśmy wraz z 18 organizacjami pozarządowymi wyrazić swoje zaniepokojenie i apelujemy do Komisji Europejskiej, aby nie ulegała presji i zapobiegała skutecznie dalszemu osłabieniu zasad WPR, ponieważ będzie to tylko opóźniało przejście na sprawiedliwy, zdrowy i przyjazny dla środowiska system żywnościowy, do którego dąży strategia „Od pola do stołu”.

List (cap_derogations___ngo_letter_to_european_commission___24_june_2022) w polskiej wersji językowej dostępny jest poniżej:

Pan Frans Timmermans

Wiceprzewodniczący wykonawczy ds. Europejskiego Zielonego Ładu

Pan Janusz Wojciechowski

Komisarz ds. Rolnictwa

Pan Virginijus Sinkevičius

Komisarz ds. Środowiska, Oceanów i Rybołówstwa

Pani Stella Kyriakides

Komisarz ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności

 

Odstępstwa od warunkowości w WPR po 2023 r. są niedopuszczalne

Szanowni Wiceprzewodniczący Wykonawczy, Szanowni Komisarze,

Bruksela, 24 czerwca 2022 r.

 

Piszemy, aby wyrazić nasze głębokie zaniepokojenie możliwością dopuszczenia przez Komisję Europejską odstępstw od dwóch podstawowych standardów warunkowości nowej Wspólnej Polityki Rolnej (WPR).

Temat ten został omówiony na czerwcowym posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa, przy czym Komisja Europejska wyraziła gotowość dopuszczenia takich odstępstw, a 16 delegacji wyraziło swoje poparcie. Chociaż debata odbywała się „za zamkniętymi drzwiami”, zebrane przez nas informacje sugerują, że odstępstwa te mogą zostać dopuszczone zgodnie z art. 148 rozporządzenia w sprawie planów strategicznych WPR i wpłynąć na dwa warunki dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (ang. GAEC): GAEC 7 dotyczący płodozmianu, a także GAEC 8 dotyczący obszarów nieprodukcyjnych.

Głównym argumentem uzasadniającym takie odstępstwa miałaby być pogorszona w wyniku wojny w Ukrainie sytuacja na rynkach rolnych, co również uważamy za niezwykle niepokojące i wymagające pilnego działania. Rozważane obecnie odstępstwa są fałszywym rozwiązaniem, które w niewielkim stopniu przyczyniłoby się do poprawy sytuacji rynkowej¹.       

UE nie tylko ma bardzo ograniczoną zdolność do zwiększenia produkcji rolnej, zwłaszcza bez zwiększania importu i wpływu produkcji na środowisko, ale także podejście to nie uwzględnia czynników o większym wpływie, takich jak rola spekulacji finansowych we wzroście cen produktów rolno-spożywczych oraz konkurencji pomiędzy produkcją  żywności, pasz i paliw, która jest bardzo silna w UE. W związku z tym UE powinna dążyć do różnych rozwiązań, takich jak stopniowe wycofywanie wszelkiego wsparcia dla biopaliw wytwarzanych z roślin uprawnych, ograniczenie marnowania żywności i zwalczania nadmiernego spożycia żywności pochodzenia zwierzęcego.

Dopuszczenie tych odstępstw od warunkowości WPR oznaczałoby cofnięcie polityki rolnej UE o dekadę i zaprzeczenie agronomicznemu i środowiskowemu znaczeniu tych dwóch podstawowych wymogów dotyczących zapobiegania szkodom wynikającym z płatności WPR². Rzeczywiście, te praktyki agronomiczne pomagają chronić gleby i bioróżnorodność na gruntach ornych, ale odgrywają również istotną rolę w zwalczaniu szkodników, zapylaniu upraw i zwiększaniu odporności gospodarstw, co może prowadzić do lepszych wyników ekonomicznych i samowystarczalności w zakresie nakładów³.

Wiceprzewodniczący wykonawczy, Komisarze! Aż za dobrze wiecie, jak bardzo ograniczony postęp osiągnięto dzięki ostatniej reformie Wspólnej Polityki Rolnej. Jednak teraz, jeszcze przed wejściem w życie nowej WPR, te powolne ulepszenia są zagrożone przez odstępstwa od warunkowości. W tym kluczowym momencie wzywamy Państwa do unikania wszelkiego rodzaju politycznego targowania się, które fałszywie przeciwstawia bezpieczeństwo żywnościowe ochronie środowiska, podczas gdy one muszą iść w parze.

Niezwykle ważne jest, aby polityka publiczna mająca na celu rozwiązanie problemów związanych z bezpieczeństwem żywnościowym wspierała również działania na rzecz klimatu i zdrowia agroekosystemów, zamiast je osłabiać. Liczymy na wasze przywództwo polityczne i zaangażowanie w Europejski Zielony Ład, które pomoże zapobiec dalszemu osłabieniu zasad WPR, co tylko opóźniłoby przejście na sprawiedliwy, zdrowy i przyjazny dla środowiska system żywnościowy, do którego dąży strategia „Od pola do stołu”.

Z poważaniem,

w imieniu 18 współsygnatariuszy,

Ester Asin

Dyrektor Biuro Polityki Europejskiej WWF


Przypisy:

    1.  Naukowcy, analitycy polityczni i społeczeństwo obywatelskie wyraźnie zakwestionowali użyteczność takich środków i wezwali do zaangażowania się w bardziej ambitną transformację systemu żywnościowego, co udokumentowano w następujących odnośnikach: Ref 1, Ref 2, Ref 3, Ref 4, Ref 5, Ref 6, Ref 7.
    2. Należy zauważyć, że przyszłe rozporządzenia WPR zapewniają państwom członkowskim dużą elastyczność we wdrażaniu GAEC zgodnej z charakterystyką agronomiczną ich terytoriów. Z informacji dostępnych w projektach planów strategicznych dla WPR wynika, że standardy te zostaną w dużej mierze wdrożone, nie powodując przy tym znacznego ograniczenia produkcji.
    3.  Porównaj np. z Nilsson i in. (2022) i van der Ploeg i in. (2019)